Besinlere ve içeceklere tat vermek dayanıklılık ve raf ömrünün artırmak, kıvam sağlamak ve yiyeceklerin yapısını düzenlemek için kullanılır.Dünyada yoğun olarak tüketilen bir karbonhidrat türüdür.ABD de kişibaşı günlük şeker tüketiminde 103 gr Almanya, 102,5 gramla da Hollandalılar,İrlanda 96,7 gr, Avusturya 95,6 gr, Belçika 95 gr İngiltere 93,2 gr, Meksika 92,5 gr, Finlandiya 91,5 gr, Kanada 89,1 gr
Şeker sevmeyen ülkeler arasında ise günde sadece 5 gram tüketimle Hindistan ilk sırada geliyor. Hindistan'ı 14,5 gr. Ülkemizde ise günlük şeker tüketimi yaklaşık 35 gr.dır.
GÜNLÜK BESLENME İLE ALINAN ŞEKER KAYNAKLARI NELERDİR ?
1-YİYECEKLERDE DOĞAL ŞEKERLER:
Şekerler ve nişasta doğal olarak diğer besinlerde de bulunur. Bunların başlıcaları ekmek , türleri diğer tahıllar,kurubaklagiller, yağlı tohumlar,kuru yemişler, ve sebzelerdir. Sütte bulunan LAKTOZ ve Meyvelerde bulunan FRUKTOZ doğal şekerlerdir.
2- İLAVE ŞEKERLER (NBŞ)
Besinlerin işleme veya hazırlama sürecinde şeker ve şurup eklenebilmektedir ( İçecekler , çeşitli Hamur işleri,ahıllar vb eklenmektedir.) Bu eklenen şeker veya enerji veren tatlandırıcılar olabilmektedir. .ilave olarak eklenen şekerler beyaz şeker ,esmer şeker bal vb doğal şekerler olabıleceği olabileceği gibi kimyasal olarak üretilen enerji içeriği olan yüksek fruktoz içeren mısır şurubu ( nişasta bazlı ) vb tatlandırıcıları da kapsar. Yüksek fruktoz içeriğine sahip Mısır şurubu şeker pancarı ve şeker kamışından elde edilen şekere göre ucuz olduğu için gıda endüstrisinde yoğun olarak ve tercih edilmektedir.
BAŞLICA BASİT ŞEKER KAYNAKLARI NELERDİR ?
-
Hamur işi ve sütlü tatlılar
-
Reçel ,mermelat ,bal ,pekmez vb
-
Kolalı ve gazlı içecekler
-
Soğuk çaylar
-
Limonata ve şekerli meyve suları
-
Dondurma
-
Kek ve kurabiyeler
-
Helva
-
Tatlı yoğurtlar
-
Şekerli hazır sütler
-
Şekerlemeler (akide şekeri,lokum bonbon draje jel kıvamlı şekerlemeler vb )
-
Çikolata
-
Çikolata ve şeker ilave edilmiş tahıl ürünleri
özellikle çocuk ve gençler tarafından sıklıkla tüketilmektedir .
ŞEKER VE ŞEKERLİ BESİNLER SAĞLIĞI TEHDİT EDİYOR MU ?
-
Fazla ve gereksiz enerji alımına ve çocukluk ve yetişkinlik çağındaki şişmanlık sorunlarına
-
Boş enerji kaynağı olan bu yiyeceklerin fazla tüketimi besin değeri yüksek besin öğelerinin tüketiminin azalmasına
-
Tek yönlü beslenme
-
Bağışıklık sisteminin zayıflaması
-
Vücutta Mineral dengesinin bozulması
-
Hiperaktivite
-
Konsantrasyon bozukluğu
-
Göz sağlığı ile ilgili sorunlar
-
Ağız ve diş sağlığı sorunları ( diş çürükleri vb )
-
Büyüme gelişme geriliğine
-
İnsülin direnci ve metabolik sendrom
-
Kalp damar hastalıkları
-
Kan kolesterol ,
-
Trigiserit seviyelerinde sorunlar
-
Diyabet
-
Sindirim sisteminde çeşitli sorunlara (Konstipasyon (Kabızlık ) veya ishal)
-
Hipertansiyon
-
Böbrek hastalıklarına zemin hazırlayarak bireysel ve toplumsal sağlığı tehdit etmektedir.
SAĞLIKLI ŞEKER TÜKETİMİ NE OLMALI ?
Gün içerisinde tüketilen gıdaların doğal yapısında bulunan şeker dışında sakkaroz olarak tanımlanan çay şekeri veya bu şekeri içeren gıdaların tüketimim günlük enerjinin maksimum %10 unu geçmemesi gerekmektedir